Pomoćnica /Solanum nigrum/ je jednogodišnja zeljasta biljka iz porodice Solanaceae, gde pripadaju i već dobro poznate kulture poput paprika, duvana, paradajza, krompira, itd.
Ova biljka je poznata kako na našim prostorima, tako i u inostranstvu. Kod Rusa se naziva Paslen černiš, Nemci ovu biljku nazivaju Schwarzer Nachtschatten, a Francuzi - Morelle noire. U zemljama gde se govori engleski jezik, ova biljka nosi naziv - Black nightshade. Kod nas je popularna kao pomoćnica, crna pomoćnica, kokošji trn.
Pomoćnica je biljka koja ima uspravnu stabiljku, koja najčešće dostiže visinu od 50 do 60 metara. Ova vrsta ima uspravne, gotovo jajaste listove, koji su raspoređeni jedni iza drugih. Broj cvetova obično bude između 4 i 10.
Latice su 5 komada, bele boje. Prašnici su žuti. Plod ove biljke ima okrugli oblik. On je veličine zrna graška, koje je u početku zeleno, a vremenom dobija crnu boju. Nakon sazrevanja, plodovi dobijaju sjaj, sočnost, a i veliki broj semenki. Pomoćnica cveta od juna do avgusta.
Ova biljka se može naći na mestima gde ima dosta korova, na livadama sa dosta trave. Uspešno raste i kraj naseljenih mesta, kao i na mestima pored voda. Može se sresti u raznim krajevima naše zemlje, do 1200 m nadmorske visine. Osim kod nas, ova biljka raste i u drugim zemljama Evrope, u Severnoj i Južnoj Americi, Južnoj Africi i Australiji.
Sastav pomoćnice
Nadzemni deo pomoćnice je izvor glikoalkaloida solaceina i solaneina. Takođe, može se otkriti i alkaloid solanin. Upravo zbog ovog sastokapomoćnica može biti opasna, pa samim tim da izazove i trovanje i paralizu. Pomoćnica sadrži još saponine, tanine i vitamin C.
Istorija pomoćnice
Pomoćnica, a posebno njeno lekovito dejstvo je poznato čovečanstvu vekovima unazad. Još je Hipokrat koristio plodove ove biljke za prevazilaženje ejakuliranja tokom sna.
Dioskorid je koristio pomoćnicu da leči pacijente sa gastritisom i srčanim bolestima. Vekovima kasnije, tačnije u 13. veku je sok od plodova pomoćnice prepisivan osobama koje su imale probleme sa snom, a prepisivao se i kao sredstvo za smirenje.
Branje i čuvanje pomoćnice
Mlade grane, zajedno sa listovima se beru za vreme cvetanja. Za branje je potrebno da vreme bude suvo i sunčano, kako biljka ne bi bila vlažna.
Nakon branja, potrebno je da se biljka očisti od primesa i da se rasporedi na suvom mestu, gde ima dosta hladovine, pa da se tu osuši. Vlažnost vazduha ne treba da je preko 12%.
Sušenje se može obaviti i u sušnici na temperaturi do 45 stepeni. Od 7 kg sveže biljke se dobija oko 1 kg sušene bijke. Sušene biljke se čuvaju na mestima koja nisz vlažna, daleko od drugih biljaka.
Koristi od pomoćnice
Kao što smo već utvrdili, sva pozitivna svojstva pomoćnice su poznata još od drevnih vremena. Ova biljka ima umirujuće, diuretsko dejstvo, a takođe i moć da ublažava bolove i dezinfikuje. Prema mnogima, umirujući efekat se mmože meriti sa onim koji ima i kokain.
Pomoćnica se koristi kod gastritisa, srčanih oboljenja, problema sa bešikom. Ima blagotvorno dejstvo kod grčeva, neuralagija, glavobolje, nervoze, depresije, brige.
Prema mnogima, pomoćnica odlično deluje kod upale kože. Može se koristiti u lečenju kožnih problema poput gnojnih rana, čireva, osipa, ekcema, psorijaze, itd. Koristi se i kod svraba oko anusa.
Narodna medicina i pomoćnica
Razni narodni lekari preporučuju plodove pomoćnice za lečenje kožnih problema, kao što su čirevi, gnojne rane.
Oni savetuju da se zrela zrna biljke isitne i pomešaju sa suncokretovim uljem, pa se zatim nanose na obolelo mesto na koži.
Štetnost pomoćnice
Uprkos što je veoma efikasna kod mnogih oboljenja, trebalo bi da imate u vidu da je sveža pomoćnica otrovna za konzumaciju, a pogotovo kada su joj plodovi još zeleni.
Prema poznavaocima, toksičnost ove biljke zavisi i od uslova u kojima se ova biljka odgajala, a mogu biti otrovni i svi delovi biljke, a ne samo zrna.
Zato ne bi trebalo da se konzumira, a da se prethodno ne posavetuje sa kompetentnim lekarom. Obratite pažnju da nepravilna upotreba može dovesti do dijareje, povraćanja, paralize ili kome.
Simptomi trovanja se mogu javiti nakon 6 ili 12 sati nakon konzumacije biljke. Simptomi toskičnosti mogu biti i glavobolja, visoka temperatura, bolovi u stomaku, pospanost.
Kod sličnih simptoma, osoba koja je konzumirala pomoćnicu bi trebalo da potraži lekarsku pomoć. Osobi se prepisuje rastvor od medicinskog ugljenika. Može se prepisati i pročišćenje engleskom solju.
U zavisnosti od stepena trovanja, lekar može dodati i druge metode lečenja. Ako se ne potraži lekarska pooć nakon trovanja pomoćnicom, ishod može biti fatalan.
