/undefined /undefined /undefined Velebilje /Atropa belladonna/, poznato i kao beladona je višegodišnja zeljasta biljka sa debelim belim korenjem. Listovi su joj tamnozelene boje i nepravilnog oblika. Plodovi velebilja su crni i mogu imati prečnik do 1 cm. Velebilje se može sresti na teritoriji Evrope, Severne Afrike i u pojedinim delovima Azije.
Velebilje je žbun, koje možete sresti na planinam na nekom vlažnom i mračnom mestu. Velebilje cveta od maja do septembra i daje lepe ljubičaste cvetove. Velebilje je biljka čija se upotreba prati od strane ministarstva za zaštitu životne sredine.
Istorija velebilja
Velebilje je biljka poznata još od drevnih vremena. Njen latinski naziv /Atropa belladonna/ potiče od naziva grčke boginje Atropos. Ona je jedna od 3 boginje koje utiču na razne periode života čoveka. Boginja Atropos je bila odgovorna za smrt, pa pošto je biljka u velikim količinama bila smrtonosna, onda su odlčili da biljka nosi njeno ime. U Vavilonu i Egiptu se velebilje koristilo za širenje zenica, jer se smatralo da su tako lepše.
Čaj od velebilja je bio jedan od otrova koji su Rimljani najviše koristili. Rimljanka sa imenom Lokusta je bila često plaćena da ubije žene koje više ne zadovoljavaju svoje muževe. Ona je ubila i imperatora Klaudija, a kada su je uhvatili na licu mesta, ispostavilo se da kod sebe Lokusta ima beladonu
U srednjem veku se otkrilo da ova biljka ima i korisna svojstva ako se sa njom ne preteruje. U početku su je koristili kao anesteziju za vreme operacije, a kasnije za lečenje Parkinsonove bolesti. Danas je velebilje provereni lek za mnoge bolesti.
Sastav velebilja
Ova biljka sadrži tropanske alkaloide, 1.2% u listovima i 1.3% u korenju. Najveći sadržaj beleži atropin, kumarini /skopoletin i umbeliferon/, glikozidi, fitosterini, tanini, itd.
Odabir i čuvanje velebilja
Velebilje je biljka koja ne treba da se bere jer spada u zaštićene. Takođe, ova biljka je opasna za zdravlje i ako se ne kroisti na pravilan način, može dovesti do smrti. Velebilje i preparati koji sadrže ovu biljku treba da se koriste samo pod lekarskim nadzorom. Velebilje se može naći u vidu ekstrakta, melema, tinkture i sveća.
Koristi od velebilja
Velebilje ima veoma dobro spazmolitičko dejstvo, koristi se za širenje zenica. Ova biljka ublažava bolove i upale. U vidu losiona i melema se kroisti kod išijasa, gihta, neuralagija i reumatizma.
Kada se koristi u manjim dozama ublažava aritmije, koristi se kod kolitisa, pneumonije, astme. Velebilje ublažava grčeve glatke muskulature želudačno-crevnog trakta - kod gastritisa, čira i kod grčeva materice. Ova biljka suzbija sekreciju želudačnih i pljuvačnih žlezda.
Velebilje otklanja nesanicu i ima umirujuće dejstvo. U homeopatiji se koristi kod meningitisa, groznice i angine. Tinkture od velebilja se koriste kao jako umirujuće sredstvo.
Koren biljke se koristi kod problema sa jetrom i žuči, srčane insufijancije, aritmija.
Štetnost velebilja
Kao što smo već pomenuli, velebilje je opasna biljka, koja može biti smrtonosna ako se nepravilno koristi. Zato se ona treba prepisivati u malim dozama i njene konzumacije se treba striktno pridržavati. U retkim slučajevima se velebilje koristi samostalno, jer se uglavnom kombinuje sa drugim biljkama.
Kod predoziranja velebiljem se može primetiti nagli porast temperature, suvoća usta i jaka žeđ. Nije isključeno da se pojave i grčevi i halucinacije. Specifični simptomi trovanja biljkom su gubitak glasa i širenje zenca, neprestano treperenje ruku i nogu. Kod sličnih simptoma osoba se treba odah javiti hitnoj pomoći, gde se treba sprovesti ispiranje želuca.
Smrtonosna osobina otrova beladone je zahvaljujući alkaloidu - atropinu. Najotrovniji je koren, a najmanje su otrovni plodovi velebilja.
