Sanđoveze (Sangiovese) je stara crna sorta grožđa, poreklom iz Italije, tačnije Toskane, i koja je poznata još iz vremena rimske imperije. Naziv Sanđoveze potiče iz latinskog sangius jovis, što u prevodu znači - Jupiterova krv.
U Italiji ova sorta obukvata oko 10% svih sadnica i berba na godišnjem nivou dostiže do pola miliona tona grožđa. Sanđoveze uspeva u Francuskoj, SAD, Argentini, Rumuniji, Južnoj Africi, Australiji, Meksiku i drugim zemljama poznatim po vinu.
Sanđoveze uspešno raste na različitim vrstama zemljišta, ali zemljište koje ističe eleganciju i arome ovog grožđa jeste, svakako, rastresito zemljište. U regionu Kianti ovo grožđe raste na rastresito - glinenom zemljištu. Ova srota se rano sadi, kasno sazreva, a pritom i veoma sporo. Bere se krajem oktobra, kada kišni periodi u to vreme mogu biti razlog truljenja, jer ovo grožđe ima veoma tanku kožicu.
Kada su godine nešto toplije, ova vinova loza daje gusta vina sa visokim procentom alkohola i velikim potencijalom, dok hladne godine nose opasnost da vino bude dosta kiselo i da sadrži tvrde tanine. Plodnost sanđoveza je poznata, pa grožđe treba stalno da se kontroliše.
Sanđoveze u svetu
Kao što smo već rekli, sanđoveze je najrasprostranjenija crna sorta u Italiji, koja zauzima preko 100 000 hektara. Kao i druge crne sorte iz Francuske i Italije, tako je i sanđoveze prenesen od strane emigranata u Severnu i JUžnu Ameriku. U Južnoj Americi je ova sorta najviše rasprostranjena u Argentini. U SAD se sanđoveze može sresti najviše po kalifronijskim vinogradima, mada je njegovo prisustvo u njima simbolično. Ova sorta postaje sve popularnija u Australiji.
Istorija sanđoveza
Pretpostavlja se da je sanđoveze bio dobro poznat još i Etrurcima, a DNK ispitivanja čiji su rezultati objavljeni 2007. godine dokazuju da su njegovi preci Ciliegiolo i Calabrese Montenuovo. Prvo je poznato u Toskani kao drevna sorta, a druga je sorta gotovo nestala iz Kalabrije. Prvi put je sanđoveze pomenut u pismenim izvorima relativno kasno - 1722. godine.
Karakteristike sanđoveza
Vina koja se proizvode od sanđoveza se razlikuju prema mestu gde se samo grožđe gajilo, na koji način i koja vrsta se koristila za proizvodnju. Vina ove sorte imaju visoku kiselost, srednji sadržaj aklohola i srednji ili visok sadržaj tanina. Ova vina imaju jarku boju i često se mogu primetiti narandžaste nijanse.
Za sanđoveze su tipične zemljane arome i nenametljiv voćni ukus. Retko mogu ležati preko 10 godina. Najpoznatije vrste ove sorte su Sanđoveze Pikolo i Sanđoveze Groso. Ove dve vrste u potpunosti odgovaraju svojim nazivima - pikolo na italijanskom znači mali, a groso veliki i odnosi se na veličine grozdova grožđa.
Jedna od najpopularnijih vrsta Sanđoveze Groso je Brunelo, što u prevodu znači mali i taman. Brunelo nosi naziv po tamnobraon boji kožice grožđa. Od njega se dobija ništa manje popularna Brunelo di Montalčino, koja je poznata po potencijalu da dugo leži u buradima.
Sanđoveze je glavna sorta u proizvodnji neverovatnog toksanskog vina Kianti, ali uprkos tome, kako bi dobila DOC status, neophodno je da se kupažira sa drugim sortama, gde spadaju i bele sorte. DOC status označava Denominazione di Origine Controllata, što znači - kontrolisano poreklo. Vina uvek treba da imaju naznačenu oblast, region, naseljeno meso ili mesto gde se odgajalo i da budu proizvedena od doređenih sorti grožđa.
Procentualno dozvoljeno korišćenje sanđoveza je povećano 1984. godine od 80 na 90%, a do danas je to 100%. Uobičajene sorte za kupažiranje (kombinovanje) su Kaberne Sovinjon i Kabrene Fran. Uključivanje ovih sorti omogućava da se vinu izgradi struktura i kompleksnost, ali i da se poveća period odležavanja vina.
Možemo zaključiti da su vina sorte sanđoveze razliitog karaktera - čak i ona najkvalitetnija nemaju mnogo tamnu boju, ali su uvek bogata taninima i imaju visok stepen kiselosti. Ona su jaka, ali u isto vreme su sinonim za eleganciju, koja ima gorak završetak pri ispijanju.
Serviranje Sanđoveza
Kao jedno od najboljih predstavnika crnih vina, sanđoveze se dobro kombinuje sa mekim šniclama, pečenom piletinom i divljači, bogatim jelima od pilećeg mesa, jelima sa pečurkama i jelima sa sosom od paradajza. Vina koja se proizvode od ove sorte spadaju u univerzalna kada je u pitanju hrana.
To je moguće zahvaljujući njihovoj kiselosti i umerenom sadržaju alkohola. Jedna od klasičnih kombinacija italijanske kuhinje su pice i testenine sa sosom od paradajza, koje se služe sa Kianti vinom, koje je bazirano na sanđovezu.
Začini kao što je bosiljak, majčina dušica i žalfija se odlično slažu sa biljnim notama, koje se osećaju u sanđoveze grožđu. Vino može istaći arome u jelima koja se ne izdvajaju po nekoj posebnosti, gde spadaju obična pečena snicla ili pečeno pile. Osim što se slaže sa pečenim jelima, ovo vino se odlično kombinuje i sa dimljenim namirnicama.
Komentari